Çocuğa Yönelik İhmal ve İstismar

Çocuk istismarı ve ihmali; ana, baba ya da bakıcı gibi bir erişkin tarafından çocuğa yöneltilen, toplumsal kurallar ve profesyonel kişilerce uygunsuz ya da hasar verici olarak nitelendirilen, çocuğun gelişimini engelleyen ya da kısıtlayan eylem ve eylemsizliklerin tümüdür. Bu eylem ya da eylemsizliklerin sonucu olarak çocuğun fiziksel, ruhsal, cinsel ya da sosyal açıdan zarar görmesi, sağlık ve güvenliğinin tehlikeye girmesi söz konusudur. 

Çocuk istismarı; fiziksel, cinsel ya da duygusal istismar olarak, çocuk ihmali ise fiziksel ya da duygusal ihmal olarak ayrılmaktadır. İstismar ve ihmalin bu farklı şekilleri yalnız aileleri değil, toplumu, sosyal kuruluşları, yasal sistemleri, eğitim sistemini ve iş alanlarını da etkileyen toplumsal bir sorundur. 

Çocuğa yönelik ihmal,  çocuklara yapılan kötü muamelenin en yaygın şeklidir. İhmal, çocuk istismarı kadar görünür bir yara ve iz bırakmadığı için istismar kadar dikkat çekmez, fark edilmez ve çoğunlukla da ihbar edilmez. Ancak ihmal de, çocukta istismar kadar uzun ve kalıcı hasarlara yol açabilir. 

 

Çocuğa Yönelik İhmal

Çocuğa yönelik ihmal, ebeveynlerin veya çocuğa bakmakla yükümlü olan yetişkinlerin; çocuğun yiyecek, barınma, tıbbi bakım, ilgi gibi temel ihtiyaçlarını karşılamaması, bakım yükümlülüklerini yerine getirmemesidir. 

1-      Fiziksel ihmal: Ebeveynlerin veya çocuğa bakmakla yükümlü olan yetişkinlerin, çocuğun fiziksel ihtiyaçlarını karşılamamasıdır. Yiyecek vermemek, temizliğine dikkat etmemek, hava şartlarına uygun kıyafet giydirmemek, doktora götürmemek, fiziksel ihmal örnekleridir. 

2-      Psikolojik ihmal: Ebeveynlerin veya çocuğa bakmakla yükümlü olan yetişkinlerin, çocuğun psikolojik ihtiyaçlarını karşılamaması, çocuğu ihtiyaç duyduğu sevgi, ilgi ve bakımdan mahrum bırakmasıdır. Çocuklar, sağlıklı bir ruhsal gelişim için korunmaya, değer ve ilgi görmeye, güven duymaya ihtiyaç duyarlar. Bu ihtiyaçların yeterli ölçüde ve tutarlı bir şekilde karşılanmaması, psikolojik ihmaldir. 

 

Bir Çocuğun İhmal Edildiğini Nasıl Anlarız?

·         Okuldan sık sık uzak kalıyorsa,

·         Yemek ve para için dilencilik yapıyor veya çalıyorsa,

·         İhtiyacı olan doktordan mahrum kalıyorsa,

·         Sürekli pis giyiniyor ve kötü kokuyorsa,

·         Vücudu aşırı derecede zayıf düşmüşse,

·         Kendi kendine zarar veriyorsa,

·         Alkol ve diğer uyuşturucuları kullanıyorsa,

·         Evinde ona bakan kimse bulunmadığını belirtiyorsa çocuğun ihmale maruz kaldığını düşünebiliriz. 

 

İhmalin Çocuklar Üzerindeki Etkileri

·         Yalnızlık, güvensizlik ve korunmasızlık hissi

·         Öğrenme güçlüğü

·         Davranış problemleri

·         Yaşıtlarıyla ve çevreyle iletişimde başarısızlık

·         Ölüme kadar varabilen sağlık problemleri

·         İlgi görebilmek için sağlık problemi yaratma eğilimi, fiziksel şikâyetler

·         Gelişim geriliği

·         Yemek istifleme alışkanlığı

·         Eşya ve madde bağımlılığı

 

Çocukluğunda İhmale Maruz Kalmış Bireylerde Gelecekte Şu Etkiler Gözlemlenebilir

·         Topluma ve kendine güven eksikliği

·         Kendine zarar verme ve intihar eğilimi

·         Depresyon

·         Duygularını yönetmede ve sosyal ilişkilerde zorlanma

·         Şiddet eğilimi

·         Bağımlılıklara yatkınlık ( alkol, madde, kumar, alışveriş vb gibi)

 

Çocuk İhmali Olasılığını Artıran Nedenler Nelerdir?

·         Eğitim eksikliği, gelenekler, tabular, erkek egemen sistem

·         Yetersiz sosyo-ekonomik koşullar

·         Yetersiz sosyal destek

·         Şiddet uygulamalarını destekleyen veya hoş gören inançlar

·         Uygunsuz kişilerin örnek alınması

·         Ebeveyn veya bakıcıların geçmişte görmüş oldukları kötü muamele

·         Ebeveyn veya bakıcıların madde bağımlılığı

·         Ebeveyn veya bakıcıların çocuk gelişimi ile ilgili yetersiz bilgileri

·         Ebeveynlerin çok genç yaşta anne-baba olmaları

·         Ebeveynlerin aile içi şiddet yaşıyor olmaları

·         Ailelerdeki yüksek günlük stres düzeyi

 

En Çok Hangi Çocuklar İhmale Maruz Kalır?

·         0-3 yaş arası çocuklar

·         Hasta veya özürlü çocuklar

·         Kız çocukları